Vanuit de ontwerpopgave voor het museumpaviljoen ontstond de opdracht voor het afstudeerproject 'het belang'. Het aftudeeratelier R.Key.Text.Ure onder leiding van Jan Westra, Emile van Vugt en Faas Moonen bezorgde me een enorme drang tot het aanpakken van het leegstaande pand het 'Landbouwbelang' en ''t Bassin-gebied'.

Onderdeel van de beoogde expositie in het museumpaviljoen waren de 'thema's van Maastricht', waarin de stad haar geschiedenis indeelt en vertelt. Het laatste thema voor de huidige is de vroege industrie stad Maastricht van de 19e eeuw. Het gebied rond 't Bassin is op het moment het laatste gebied dat hier de sporen en de historie van draagt.

De binnenhaven 't Bassin in Maastricht is een oud-industrieel gebied in de binnenstad. Grote terreinen zijn door het wegtrekken van de industrie leeg komen te staan. Ten zuiden van de binnenhaven ligt het centrum van de stad, ten noorden het gigantische gebied Belvédère, dat Maastricht op het punt staat te ontwikkelen tot woon-werk gebied. 't Bassin heeft de stad opgeknapt en in de werfkelders en pakhuizen bevinden zich tegenwoordig cafés en restaurants. Dit gebied heeft daarmee de potentie om het scharnierpunt te worden tussen Belvédère en het centrum van Maastricht. Een beweging die op dit moment niet bestaat, simpelweg doordat rond 't Bassin niets te doen is.

Het Landbouwbelang ligt tussen de Maas en de binnenhaven en daardoor aan de kop van de Maasboulevard. Daarmee heeft de locatie een goede uitgangspositie om het gebied rond het Bassin nieuw leven in te blazen. Een goede functie moet dit bewerkstelligen. Behoud van het pand stond bij mij voorop door de link met de historie en de huidige identiteit van de stad: een Europese stad met een rijke historie.

In mijn gedachtegang wordt de nieuwe opleiding iArts in het Landbouwbelang geplaatst, waarmee 350 studenten in het gebied worden geplaatst. De opleiding is een mix tussen de kunsten en de social studies, waarin de student leert een brug te slaan tussen de maatschappij en de kunsten om sociale, culturele en maatschappelijke kwesties aan te gaan. Onderdeel van de opleiding daarbij een stukje entrepeneurship om de ideeën ook daadwerkelijk in de praktijk te kunnen brengen.

Deze opleiding sluit daarmee aan op twee dingen: allereerst de krakers die op dit moment in het Landbouwbelang zitten. De krakers hebben in het pand een culturele vrijplaats opgericht, die door de gemeente gedoogd wordt doordat het enerzijds aansluit op de toekomstige plannen voor het gebied en anderzijds door de grote waardering die in de stad voor de activiteiten heerst. Ten tweede sluit de opleiding aan op activiteiten van de kunstopleidingen van Maastricht in het gebied, die geregeld in leegstaande panden een tijdelijke activiteit organiseren in de vorm van fashion shows en exposities.

Het oorspronkelijke idee voor het ontwerp van de herbestemming van het Landbouwbelang was het creëren van een publiek plein, waarboven het onderwijs zich zou afspelen. studenten en bezoekers zouden zich mixen op de begane grond, waardoor de activiteiten van de opleiding direct in contact zou staan met zijn omgeving. Dit is zo bedoeld om het landbouwbelang een trekpleister te maken. De student maakt een uitstap naar boven om 'onderwijs te halen', oftewel kennis op te doen. Vervolgens keert de student terug naar het plein om de kennis in praktijk te brengen in de vorm van exposities, modeshows, dansvoorstellingen etc. De bovenliggende onderwijsruimten hangen als onbereikbaar lijkende volumes boven student en bezoeker en dagen uit om een weg naar boven te zoeken, een weg naar de kennis. Deze ruimten worden omsloten door een translucente huid, waardoor schaduwen en schimmen zichtbaar zijn op de wanden. De volumes tonen daardoor op een mysterieuze manier haar inhoud aan de mensen onder.

Het plein bleek echter niet tot zijn recht te komt door de bestaande bouw, wat van nature duister en gecompartimenteerd is. Daarnaast ontstonden logistieke problemen en was privaat/openbaar moeilijk te reguleren.

De oplossing werd gevonden door het concept in zijn geheel op zijn kop te zetten en het plein bovenop het gebouw te plaatsen. De uitstapjes van de student vinden plaats naar beneden, waardoor deze activiteiten een relatie gaan met de bestaande bouw onderin. De begane grond van de bestaande bouw blijf daarmee volledig openbaar en wordt geschikt gemaakt voor de genoemde activiteiten die door de studenten worden georganiseerd.

Het Landbouwbelang kan door het verplaatsen van het plein naar een verdieping bovenop zo onaangetast mogelijk blijven in haar uitstraling. De verloedering van het pand, de sporen van de krakers en de graffiti zijn net zo goed onderdeel van de identiteit van de stad, het pand en de locatie en worden daarom niet verwijderd of opgeruimd. Het is aan de studenten om het gebouw nieuw leven in te blazen en het wordt daarmee een canvas voor de toekomst. Het plein met haar hangende volumes worden geschikt gemaakt voor het onderwijs. Het pand eronder wordt een plek van inspiratie, gevoel, emotie en besef van de omgeving, cultuur en sociale omgang van de stad. De openbare activiteiten van de studenten op de begane grond profiteert van de verloedering van het pand in de laatste 25 jaar. Daarmee maken ze gebruik van wat is ontstaan en wat er is, in plaats van het opruimen van wat onbruikbaar lijkt.

Dit project toont dan ook hoe er ook met vergeten, verlaten en verpauperde gebouwen kan worden omgegaan. De verschillende indrukken die door de tijd en jaren op en door het gebouw zijn achterlaten kunnen als basis dienen voor de toekomst. Het is een herbestemming dat voortborduurt op de oude sporen, zonder ze uit te wissen, zoals de mens over het algemeen het liefst doet.